کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، نه‌فقط یک رویداد تاریخی، بلکه نقطه‌ی عطفی در سرنوشت سیاسی ایران بود. سال‌ هاست درباره نقش بازیگران داخلی و خارجی این رویداد صحبت شده، اما هنوز زوایایی از آن ناشناخته باقی مانده‌اند. یکی از این نقاط تاریک، خانه‌ای است که به خانه سِدان شهرت دارد. در این مطلب قصد داریم به سوالاتی پاسخ دهیم که ذهن بسیاری از کاربران را درگیر کرده‌اند: خانه سدان دقیقاً چه بود؟ چه نقشی در سازماندهی کودتا داشت؟ و چرا هنوز نام آن در سایه مانده است؟

خانه سِدان کجاست و چرا مطرح شده است؟

خانه‌ای قدیمی در حوالی خیابان فردوسی تهران که متعلق به خانواده‌ای به نام «سِدان» بود. این خانواده از یهودیان بازرگان آن زمان به شمار می‌رفتند که روابط نزدیکی با محافل تجاری و حتی دیپلماتیک داشتند. بر اساس برخی اسناد منتشرشده از سوی سازمان CIA، این خانه به‌عنوان یکی از محل‌های امن برای جلسات مخفی بین طراحان کودتا و برخی نیروهای داخلی استفاده شده است.

چرا این خانه مهم بود؟

خانه سِدان نماد یکی از حلقه‌های پنهان در عملیات کودتای ۲۸ مرداد است. در حالی که عمده تمرکز ما همیشه بر چهره‌های سیاسی یا نظامی بوده، اما نقش فضاهای کمتر دیده‌شده، مثل این خانه و صاحبانش، نشان می‌دهد که در هر کودتا، همزمان بازیگران پنهان و لوکیشن‌های بی‌نام هم در حال ایفای نقش هستند.

در طراحی هر عملیات مخفی، نیاز به نقاطی امن برای هماهنگی و تبادل اطلاعات ضروری است. خانه سدان به دلایل زیر تبدیل به یکی از این مراکز شد:

• دسترسی آسان ولی دور از توجه عمومی
• روابط بین‌المللی صاحب‌خانه با محافل بریتانیایی و آمریکایی
• امنیت بالا و عدم نظارت دولت وقت

این خانه، به‌نوعی پایگاه لجستیکی و اطلاعاتی غیررسمی عملیات کودتا محسوب می‌شد.

نقش برادران سِدان چه بود؟

برادران سدان، خصوصاً حبیب‌الله و داوود سدان، در زمان دولت مصدق از معدود کسانی بودند که با بدنه‌ی اقتصادی و برخی حلقه‌های قدرت در ارتباط بودند. در منابع مستقیم کمتر به نام آن‌ها اشاره شده، اما در خاطرات برخی از نظامیان و اسناد غیررسمی، از کمک آن‌ها در تأمین مکان، ارتباط‌گیری، و حتی حمایت مالی به‌صورت غیرمستقیم نام برده شده است.

آیا شواهدی قطعی درباره نقش خانه سدان وجود دارد؟

نه صددرصد قطعی، اما بسیار قابل‌توجه. در اسناد منتشرشده توسط CIA در سال‌های اخیر (مثل پروژه TPAJAX)، به مکان‌هایی امن در مرکز تهران اشاره شده که برای ملاقات میان عوامل MI6 و افسران ارتش استفاده می‌شده است. ویژگی‌های این مکان‌ها، با توصیف خانه سدان تطابق دارد. همچنین در برخی روایت‌های تاریخی مانند خاطرات فریدون هویدا و فردوست، اشاراتی به مکان‌های ناشناخته برای جلسات مهم وجود دارد.

خانه سِدان پس از کودتا چه شد؟

اطلاعات مشخصی در این‌باره در دست نیست. گفته می‌شود خانواده سدان پس از مدتی ایران را ترک کرده‌اند و خانه مذکور یا به افراد دیگر فروخته شده یا تخریب شده است. اما رازهای آن همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده‌اند.

چرا دانستن این جزئیات اهمیت دارد؟

شناخت دقیق عوامل پشت پرده کودتای ۲۸ مرداد، به ما کمک می‌کند که:

• قدرت نفوذ عوامل خارجی در تاریخ معاصر ایران را بهتر درک کنیم
• با ساختارهای قدرت پنهان و نحوه تأثیرگذاری آن‌ها بر سرنوشت کشور آشنا شویم
• نسبت به بازخوانی تاریخی دقیق‌تر، مستندتر و واقع‌گرایانه‌تر اقدام کنیم

در نهایت؛ برای دانلود کتاب اسرار خانه سدان، اینجا کلیک کنید: [دانلود کتاب اسرار خانه سدان اثر اسماعیل رائین]